«Կանն եմ գնում առանց ֆիլմի. ես եմ ֆիլմը»

ՈՒսամա Մոհամեդի և Վիամ Սիմավ Բեդիրքսանի «Արծաթազօծ ջուր. Սիրիայի ինքնանկարը» ֆիլմը ներկայացված է «Ոսկե ծիրան» փառատոնի «Վավերագրական ֆիլմերի» մրցութային ծրագրում:

Սիրիայում ամեն օր YouTube-ի օգտատերերը նկարահանումներ են անում, ապա մեռնում, մյուսները սպանում են, հետո նկարում: Սիրիայի հանդեպ անսպառ սիրուց մղված՝ սիրիացի տարեգիր կինոռեժիսոր և սցենարիստ ՈՒսամա Մոհամեդը կարծում է, որ Փարիզում կարող է նկարահանել միայն երկինքը և մոնտաժելով տեսանյութը՝ տեղադրել YouTube-ում: Ֆրանսիայում նրա օտարության և հեղափոխության միջև գոյություն ունեցող լարումից անսպասելի հանդիպում է ծնվել: Հոմսում մի երիտասարդ քրդուհի, զրույցի բռնվելով նրա հետ, հարցրել է. «Եթե ձեր խցիկն այստեղ՝ Հոմսում լիներ, ի՞նչ կնկարեիք»: «Արծաթազօծ ջուրը» այդ անսպասելի հանդիպման պատմությունն է:

Սիրիացի քուրդ վավերագրող Վիամ Սիմավ Բեդիրքսանը ծնունդով Հոմսից է: 2014-ին ՈՒսամա Մոհամեդի հետ նկարահանել է «Արծաթազօծ ջուր. Սիրիայի ինքնանկարը»: Վավերագրել է Հոմսի պաշարումը, տեսանյութը համացանցի միջոցով ուղարկել Փարիզ՝ Մոհամեդին ֆիլմի մեջ ընդգրկելու համար, ֆիլմ, որի համաշխարհային պրեմիերան կայացել 2014-ին Կաննի ՄԿՓ-ում: Ֆիլմը արժանացել է մրցանակների Լոնդոնի կինոփառատոնում, Ստամբուլի անկախ ֆիլմերի միջազգային կինոփառատոնում, Սալոնիկի փառատոնում և այլն:

Սա ֆիլմ է սպանված քաղաքի մասին, սպանված երազների, սպանվող մարդկանց, վիրավոր եռոտանի կենդանիների, չվերջացող ավերածությունների: Խորհրդանշական է`ռեժիսորը Սիրիան լքում է մայիսի 9-ին` ֆաշիզմի դեմ հաղթանակի օրը: Ֆիլմի հերոսներն են պատանին ու կոշիկը: Պատանին, որ մեկ օր առաջ տեսնում էր, թե ինչպես է համբուրում սիրած աղջկան, համբուրում է իրեն կտտանքների ենթարկող ահաբեկչի կոշիկը: Դժվար է բնութագրել ֆիլմը, պատմել մեր ժամանակի իրողությունը: Ֆիլմում ժամանակ առ ժամանակ չատի ձայն է հնչում, բջջայինի դզոց` ավելի ընդգծելով մեր ժամանակը: Մարդիկ փորձում են աշխարհն իրենցով անել, ու վայրագ տեսարանների ականատեսը երկինքն է:

Ներկայացնում ենք ֆիլմից քաղված մտքերը`ոչ բառացի.

Կանն եմ գնում առանց ֆիլմի, ես եմ ֆիլմը:

Իրական կյանքի կինո, մարդասպանի կինո, զոհի կինո, բանաստեղծական կինո...
Նկարում էի սեփական հեծկլտոցը:

Վերապրելը բոլոր ընտրություններից ամենազորավորն է:

Բոլոր տներն իմն են դարձել:

Առավո՞տ է: Թե՞ երեկո: Վստահ չեմ: Հոմսում ժամացույցները սլաքներ չունեն:

ՈՒզում եմ վտանգի մեջ լինել, այդպես ես իմ երկրի մի մասնիկը կլինեմ:

Ռմբակոծության տակ գիրք կարդալը մի ուրիշ բան է:

Պիտի առաջ անցնես վախերից:

Կյանքը սիրում է քեզ, կյանքը դու ես:

Սիրիան լքելուց հետո վերածվել եմ վախկոտի:

-Ես վախկո՞տ եմ:
-Դու հրաշք ես:

Արմինե ՍԱՐԳՍՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Պատմության վկաները
• Վերացող ծաղիկներ
• Ձեռք մեկնելու գաղափարը առաքելության վերածվեց
• «Մի նայեք, որ փոքր է մեր երկիրը, եթե արդուկով այս սարերը հարթեցնեք, Չինաստանից մեծ կլինի»
• «Բանկ օտոման» գործողությունը ժամանակին ցնցել էր ամբողջ Եվրոպան
• «Դրսից մեզ վրա կա­րող են ազ­դել միայն ներ­սի գոր­ծիք­նե­րով»
• «Ե­րե­սուն տա­րի ձգ­վեց մեր ան­կա­խու­թ­յան պատ­մու­թ­յու­նը, մենք շա­հե­ցի՞նք»
• Մշա­կույ­թը հեռ­վից հե­ռու պահ­պա­նե­լու հույ­սով
• Անի­մա­ցիան, աշ­խարհն ու մենք
• «Մեր տա­րածք­նե­րը փոք­րա­ցան, ո­րով­հետև այդ­պես էլ չհաս­կա­ցանք, որ պետք է խմենք մեր բա­ժա­կով»
• Արվեստի ուժը
• Նոր մա­տե­նա­շա­րը ներ­կայաց­նում է արևմտա­հայ և ս­փ­յուռք­յան գրող­նե­րի
• Բե­մը կեն­դա­նու­թ­յուն է ստա­նում ա­ռայժմ միայն մա­նուկ­նե­րի հա­մար
• «Գիրք սիրողների համար սա իսկական մկնդեղ է` հյութեղ ու անտանելի»
• Հա­մաշ­խար­հա­յին դա­սա­կան­նե­րի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րը՝ դու­դու­կով
• «Բնակ­չու­թ­յու­նը պատ­րաստ չէ, բայց տար­վում են աշ­խա­տանք­ներ»
• Ամա­նո­րի գի­շե­րը դի­մա­վո­րե­լու են ե­կե­ղե­ցում
• «Ջա­զի մեջ զգաց­վում է ապ­րածդ ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նը»
• «Ե­թե չլի­ներ Փե­լե­շ­յա­նը, կար­ծում եմ, դեռևս գտած չէի լի­նի կի­նո­յում իմ ու­ղին»
• «Հու­շար­ձան­ներն այդ տա­րածք­նե­րի պատ­կա­նե­լու­թ­յան անձ­նագ­րերն են»

Մեկնաբանություններ